Het kijken naar een ondergaande zon is en blijft een bijzondere belevenis. Helaas duurt het maar enkele minuten. Een kortstondige belevenis dus. Echter, er is een manier om zo’n ondergaande zon urenlang waar te nemen. Het vraagt enig zoeken en uitrekenen, maar het resultaat is letterlijk schitterend.

We nemen de aarde. Die draait in 24 uur om haar as. De aardas is de denkbeeldige lijn tussen Noordpool en Zuidpool. De aarde draait naar het oosten toe. Vandaar dat wij de zon in het oosten zien opgaan. Vandaar ook de tijdsverschillen met bijvoorbeeld Moskou waar het 5 uur later is en Vancouver waar het 9 uur vroeger is.

  
               De aarde draait in 24 uur om haar as

Niet alle plekken op aarde draaien even snel rond. Op de evenaar is de baansnelheid het grootst, op de Noordpool en de Zuidpool is de baansnelheid nul.
Die baansnelheid kunnen we uitrekenen met de formule:

v_baan = 2π r / T    waarbij r de straal is in m en T de omlooptijd in s.

Invullen voor de evenaar levert: v_baan = 2π · 6,371·10⁶ / (24·60·60) = 463,3 m/s =
                                                            463,3 · 3,6 = 1668 km/h

Van dit snelle ronddraaien merk je niets, omdat de atmosfeer even snel meedraait. Je hebt het gevoel dat je stilstaat. Overigens, de aarde draait op haar beurt om de zon, de zon beweegt met grote snelheid in de buitenste spiraalnevels van de Melkweg, die spiraaalnevels draaien met grote snelheid om het centrum van de Melkweg, de Melkweg zelf beweegt met een immense snelheid door het heelal: van dit alles merken wij ook niets. Ik heb daar eerder over geschreven, zie hier.

Wanneer we naar het plaatje hieronder kijken, zal het duidelijk zijn dat wij in Nederland minder snel ronddraaien dan op de evenaar. Nederland ligt op zo’n 52⁰ NB. We kunnen dan uitrekenen hoe groot de straal (= afstand Nederland tot de aardas) is waar wij omheen draaien. Afstand CD = afstand AB.

  
                 Nederland op 52⁰ noorderbreedte

Bekijken we de driehoek ABD dan geeft dat: cos 52⁰ = R_Nederland / R_aarde
Dus R_Nederland = cos 52⁰ · R_aarde = cos 52⁰ · 6,371·10⁶  = 3,992·10⁶ m
Dat geeft voor de baansnelheid in Nederland: v_baan = 2π · 3,992·10⁶  / (24·60·60) = 
                                                                                     285,2 m/s = 285,2 · 3,6 = 1027 km/h

Dus wij draaien in Nederland met een snelheid van 1027 km/h richting het oosten. Wanneer wij nu met een vliegtuig opstijgen vanuit Schiphol en op dezelfde noorderbreedte blijven vliegen, bijvoorbeeld naar Vancouver, en dat met een snelheid van zo’n 1027 km/h, dan vliegen wij even snel van de aarde weg als dat die onder ons door draait. Met als gevolg, de stand van de zon blijft steeds dezelfde ten opzichte van ons vliegtuig.

Dus, stel dat wij van Schiphol rond zonsondergang opstijgen en met een gemiddelde snelheid van 1027 km/h richting Vancouver vliegen, dan blijven we gedurende zo’n 9 uur lang de zon zien ondergaan. Of beter, de zon dreigt onder te gaan, maar blijft steeds net boven de horizon hangen. Een bijzonder romantisch idee. Daar valt reclame mee te maken, geld aan te verdienen.
 
Detail: de meeste verkeersvliegtuigen hebben, afhankelijk van de windstromen, een kruissnelheid van rond de 900 km/h, dus in de praktijk kun je dan vaak beter van pakweg Kopenhagen richting het westen vliegen.