Sinds kort worden er op de tv en andere media weer adviezen gegeven bij warm en zonnig weer: insmeren. Het journaal van acht uur bijvoorbeeld waarschuwt ons voor een teveel aan uv-licht. Dat zou slecht voor ons zijn. Kans op verbranden en huidkanker. Bij diverse strandopgangen kun je tegenwoordig zelfs gratis zonnebrandolie verkrijgen. Betaald door de gemeente, en in het verlengde daarvan door de belastingbetaler.

In de jaren tachtig van de vorige eeuw kwamen de eerste campagnes op gang. Daarvoor smeerde niemand zich in. Zonnebrandcrèmes en oliën waren onbekend. In de duizenden jaren mensheidsgeschiedenis had iedereen het zonder gekund. Maar de industrie had een gat in de markt ontdekt. De schadelijkheid van uv-licht werd in de media breed uitgemeten. Er gold maar één remedie tegen: insmeren. Tijdens het weerbericht op tv toen werd aangegeven welke factoren zonnebrandolie je van dag tot dag diende te gebruiken. Heel bizar natuurlijk. Het had nog weinig met een weerbericht te maken. Het is vergelijkbaar met hoe Gerrit Hiemstra tot voor kort steeds de opwarming van het klimaat opnoemde bij zijn weerpraatje. Een moraliserende boodschap waar niet iedereen van gediend was.
In de jaren negentig waren de adviezen op tv ineens verdwenen. Er kwamen nieuwe berichten naar buiten dat zonnebrandolie misschien kankerverwekkend is. Het maakte iedereen voorzichtiger.

Maar goed, de lobby’s van de veel verdienende zonnebrand-industrie hebben hun werk weer goed gedaan. Het neoliberalisme in Nederland viert hoogtij. Geld verdienen waar geld te verdienen valt. Een klein flesje van 175 ml kost al gauw rond de €20. Tel uit je winst. De argeloze burger trapt er toch wel in. Wanneer je je houdt aan de adviezen van bijvoorbeeld het Zilveren Kruis, dan kost je dat zo'n €300 per maand. Deze zelfde argeloze burger heeft niet door dat uv-licht onontbeerlijk is om gezond door het leven te gaan. Je insmeren met zonnebrandolie is tegennatuurlijk! En dus slecht voor je lichaamsgesteldheid! En voor je portemonnee!

Juist uv-straling maakt ons immuunsysteem sterker en gezonder, los van de vitamine D die we hierbij opdoen. We zijn dan letterlijk 'gezond'. We hebben weerstand opgebouwd. Met name onze ogen hebben uv-licht nodig. Het maakt je innerlijk 'lichter'. Je kwikt er geestelijk van op. Dus doe af die zonnebril, ook al zo’n onnatuurlijk instrument*.
Let maar eens op wat er gebeurt wanneer je te weinig uv-licht in je leven opdoet. Je wordt neerslachtig, misschien zelfs depressief. Je levenslust is verminderd, je wordt mopperig en ontevreden. Veel mensen op het noordelijk halfrond, zeker boven de 50 ⁰ NB, hebben hier last van. Ze vluchten, zeker in de wintermaanden, al snel in het gebruik van alcohol. Alcohol verdooft, voor even lijkt de somberheid opgelost. 
Wat kan helpen is lichttherapie. Waar het juist het uv-licht is dat de mensen verkwikt. Of, wat veel inwoners van Zweden en Noorwegen doen, in de winter op vakantie gaan naar lichtrijke streken. Wat nog beter is: in de lente een uur per dag in het nog prille licht van de zon te gaan zitten. Idem in de herfst. Je voelt je vitaliteit toenemen. Wat slecht is: midden in de zomer in de zon te gaan zitten ‘bakken’. In de hele mensheid heeft niemand dat voor onze tijd gedaan. Doe je het toch, ja dan zul je je moeten insmeren. Onnatuurlijk gedrag met onnatuurlijke middelen bestrijden, heet dat.

Mensen die in de tropen leven smeren zich nooit in**. Ze kennen het ook niet. Tegelijk ontvangen ze zoveel uv-licht, juist ook als ze in de schaduw zitten, dat ze over het algemeen innerlijk blije mensen zijn. Ondanks hun armoede en vaak miserabele levensomstandigheden. Daar kunnen wij als westerse mens nog wat van leren.


* Natuurlijk, in de sneeuw en op het water reflecteert er zoveel licht dat het dan beter is je ogen te beschermen met een sneeuw- of zonnebril. Er zijn uitzonderingen.

** Dit geldt ook voor Nederlanders die grotendeels in de buitenlucht werken. Boeren, tuinders, boswachters, schaapherders, bouwvakarbeiders zullen nooit zo'n smeersel op hun huid aanbrengen. Het is ook veel te duur voor ze. Nee, het zijn de 'kasplantjes', de mensen op kantoor die in hun vrije tijd even van de zon willen genieten, genoeg geld hebben, waarschijnlijk met hun SUV naar het strand rijden, zonnebril op, wijntje bij de hand, en dan smeren maar.