“Elena Ferrante is de literaire sensatie van de afgelopen jaren. Ze bereikte wereldwijd een miljoenenpubliek met haar vier Napolitaanse romans, waarvan De geniale vriendin de eerste is. De televisieserie die HBO van dit eerste boek maakte werd enthousiast ontvangen door fans en pers.”
Aldus de achterflap van haar tweede boek, De nieuwe achternaam. Inderdaad, de vier boeken zijn een groot succes. Misschien ook omdat ze zo onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Misschien ook omdat de levensbeschrijvingen zo levensecht zijn.

Het is een geschiedenis op zich. De schrijfster* heeft het handig aangepakt. De eerste bladzijden van De geniale vriendin beginnen ermee dat de ik-figuur, Elena Greco, dochter van een conciërge in een armenwijk in Napels en geboren in augustus 1944, verneemt dat haar jeugdvriendin Lina (door haar steevast Lila genoemd) is verdwenen. Dit wordt door haar zoon Rino medegedeeld. Vervolgens keert het boek terug naar hun gezamenlijke jeugd.
Er is de bewondering van Elena voor haar al vroeg geniale vriendin, die op haar derde al zelfstandig heeft leren lezen en schrijven, op haar tiende haar eerste verhaal De blauwe fee heeft geschreven, maar die vanwege de tijd (vrouwen horen thuis te blijven) en lage afkomst van haar ouders niet verder mag en kan leren. Ondertussen leent ze wekelijks stiekem vele boeken uit de bibliotheek en helpt daarmee Elena die wel verder leert, met toenemend succes.
Het is vooral het eigenzinnige karakter van Lila dat intrigeert. Voor niets en niemand bang, geheel haar eigen weg gaand, wordt ze toch gedongen zich aan te passen aan de conventies van haar tijd. Ze leert net als haar vader en oudere broer het schoenmakersvak. Ook daarin is ze eigenzinnig. Ze ontwikkelt samen met haar broer een nieuw soort schoen, wil dit in productie brengen, maar haar kritische vader werkt dit steeds weer tegen.
Ook brengt Lila vanaf haar veertiende menige jongen uit de achterstandswijk het hoofd op hol. De arrogante en van betere komaf zijnde Marcello wordt verliefd op haar, maar Lila wijst hem af. Er ontstaan ruzies met andere aanbidders, ook met familieleden en andere mensen uit de (zeer arme) buurt, hetgeen de band tussen de twee vriendinnen steeds sterker maakt.
Ondertussen studeert Elena met groot succes verder, niet in het minst omdat Lila haar af en toe helpt met vakken als Latijn en het schrijven van een opstel. Maar Elena zelf voelt zich met vrijwel niemand verwant, met uitzondering van de wat oudere, briljante student Nino. Maar deze lijkt vooralsnog onbereikbaar.
Heel wat verwikkelingen, ruzies en strijd verder eindigt het boek wanneer beide vriendinnen 16 jaar oud zijn. Het boek eindigt even slim als dat het begonnen is. Met een dramatisch voorval, waardoor je direct wilt weten hoe het verder gaat. Een geweldige cliffhanger dus. En ja, het eerste wat ik zelf deed, het tweede boek, getiteld De nieuwe achternaam, bij de bibliotheek lenen, en weer verder lezen. Als je eenmaal in het verhaal zit, wil je verder. Dit soort lezen werkt verslavend. De karakters leven in je eigen leven voort, het is zo naturel beschreven, zonder tierelantijnen. Alsof je er zelf onderdeel van uit maakt.


* Wie achter de naam Elena Ferrante zit, is lange tijd onduidelijk geweest. Zelf zegt ze in haar spaarzame interviews in 1943 in Napels geboren te zijn, maar ook dat is niet zeker. Een speurtocht van een Italiaanse journalist (via het procedé van follow the money), leidde tot het echtpaar Anita Raja (vertaalster, 1953) en Domenico Starnone (auteur en journalist, 1943) als vermoedelijke schrijvers.