We kennen het allemaal, een gevoel van verveling. Je hebt misschien een vrije dag, al jouw dagelijkse taken zijn volbracht, er is geen direct doel of vooruitzicht, je weet even niet wat te doen. Alsof je in een gat valt. Dat is, de naam zegt het al, vervelend. Je wilt het niet, je zoekt afleiding. Dat kan in van alles zijn. Je gaat je volproppen met eten, vooral met zoetigheid, want dat verdooft. Je gaat tv kijken, series om jezelf te vergeten of sporten waarbij anderen prestaties leveren waar jij je mee kunt vereenzelvigen, alsof jij die prestatie levert. Het zorgt bij elkaar voor de opvulling van de leegte die je anders ervaart. Of je zoekt gezelschap waar je lol kunt hebben, je drinkt de nodige alcohol om minder te voelen, misschien zoek je je heil in seks of een andere verslaving. Met al deze activiteiten verpleeg je je verveling, zoals iemand dat deze week in een column in de krant treffend wist te verwoorden. Je legt de verveling in de watten, koestert haar met dekens van afleiding in plaats van dat je haar blootlegt en ten volle ondergaat.
Want dat is het probleem van de westerse mens, we durven ons niet te vervelen. Met name de jeugd komt daar niet aan toe, met al die social media die hen 24 uur per dag in beslag neemt. Uit onderzoek is gebleken dat ze wel zes uur per dag op hun mobiel zitten te turen, onderdeel als ze zijn van WhatsApp-groepen, Instagram en Snapchat. Tussendoor games spelend of ander (onzinnig) nieuws volgend. Tezamen met een tekort aan lichaamsbeweging en een onderwijssysyteem dat sterk op het 'denken' is ingesteld, maakt dat ze in een continue onrust verkeren, zonder enige ontspanning in hun zo drukke gevoelsleven. Ze zijn bang om er niet bij te horen, bang om iets te missen. En maar meerennen in het jachtige tempo van alledag. Het is meer dan uitputtend. Het maakt ze moe, slap en lusteloos, met slaapproblemen in de nacht en een korte spanningsboog overdag. Ze hebben het gevoel dat ze elk moment van de dag  ‘aan’ moeten staan, nooit eens een rustmoment hebben. Nee, verveling zal hen niet overkomen. Daar hebben ze geen tijd voor. Wel veel stress, een ongezonde sociale druk en steeds meer burn-outs.

Dat is jammer, voor de jeugd, maar ook voor ons volwassenen die steeds weer die afleiding zoeken. Want verveling bezit een unieke kwaliteit. Een kwaliteit waar wij steeds vaker aan voorbij gaan, opgevoed als we zijn dat we efficiënt met onze tijd en onze energie om moeten gaan. Elke minuut van de dag dient nuttig besteed te worden. Ledigheid is des duivels oorkussen, is het gezegde waarmee vroegere generaties werden grootgebracht. Een vals gezegde, want juist uit ledigheid kunnen de meest sprankelende inzichten ontstaan, leert ons bijvoorbeeld het boeddhisme en de mystiek van een Meister Eckhart. Voorwaarde is wel dat je je volledig onderdompelt in die ledigheid, in de verveling dus. Alsof je een ruimte instapt waar alle ramen ontbreken. De deur is achter je dichtgeslagen, het is er pikkedonker. Als je geen lucifers of aansteker hebt, is er een probleem. Je ziet niet waar je bent, hoe je er uit kunt komen. Een niemandsland. Doodeng natuurlijk. Dit uit te houden, zo in het donker, zonder aanknopingspunten, is het moeilijkste dat er is. Want je weet niet waar het toe leidt, als het al ergens toe leidt.
Maar vroeg of laat gebeurt er iets. Of niet, dat kan ook. Misschien brokkelt je omgeving af, vallen er gaten of scheuren in de muren. Die muren zijn niets anders dan jouw ego, jouw ik die zich in de wereld moet handhaven. Analyseer je jouw ik, dan kom je tot de ontdekking dat die er in feite niet is. Er is geen kern, je kunt niet ‘jezelf’ zijn, zoals in veel psychologieboeken wordt gepropageerd. Er is niets in jouw binnenste dat beroep kan doen op een fundament. Dat is vreselijk om te beseffen. Je bent niets en zult nooit iets zijn. Dit te dragen is normaal gesproken te veel voor ons. Vandaar dat we snel uit die dreigende donkerte heen breken en in de buitenwereld afleiding zoeken. We willen niet weten!
Wanneer het ons lukt daarbinnen, in de verveling dus, het ‘uit te houden’, wellicht gebeurt er dan iets. De Canadese zanger Leonard Cohen dichtte eens:

In alles zit wel een scheurtje, zo komt het licht binnen.

Dat kan er gebeuren, dat ons ego scheuren vertoont, dat we erkennen dat we als persoon in alle opzichten hopeloos tekort schieten, dat we in feite niets voorstellen, dat er dan opeens licht binnenvalt. Dit licht vervult ons met een gevoel van vrede. Er daalt een innerlijke rust neer die maakt dat die hele buitenwereld ineens minder belangrijk is. Veel geld verdienen, status verwerven, erkenning zoeken, het telt allemaal niet meer mee. Buitenkanten vallen weg. Wat wel telt is het hebben van mededogen met anderen, het zoeken van verbinding overal waar we kunnen, het gevoel hebben onderdeel te zijn van een groter geheel. We zijn mens te midden van alle andere mensen. Een ieder heeft zijn plek en zijn functie. Ook onze vijand, als we die hebben. Die moet en mag er zijn. Eenmaal in het licht zijn we allemaal hetzelfde. Wat een inzicht, wat een vervulling.
Dus, het zal niet meevallen, maar laten we ons wat vaker vervelen!