Het gebeurt wel eens dat een bewerking van klassieke muziek in de hitlijsten van de popmuziek terecht komt. Ik heb daar eerder over geschreven, zie hier.
Maar dat een hele symfonie, integraal uitgevoerd, een wereldwijd succes wordt, komt zelden (of eigenlijk helemaal niet) voor.
Het overkwam de Poolse componist Henryk Górecki (1933-2010) in 1992 met zijn symfonie nr. 3, ook wel de symfonie van treurliederen genoemd, uitgevoerd door de London Sinfonietta onder leiding van dirigent David Zinman, met sopraan Dawn Upshaw. De symfonie bestormde in dat jaar zowel de Engelse als de Amerikaanse hitlijsten, wereldwijd werden er meer dan een miljoen cd’s van verkocht. Górecki componeerde de symfonie in 1976.

De tekst van de symfonie is kenmerkend voor de sfeer die de muziek oproept: die van diep doorleefd verdriet. Het wordt gezongen in het Pools. Omdat bijna niemand dat verstaat (we zijn Kor Hoebe uit ’t Veld niet) heb ik hieronder de Nederlandse vertaling gezet.

Eerste deel

Mijn zoon, mijn uitverkorene en geliefde
Deel je wonden met je moeder
En omdat, lieve zoon, ik je altijd in mijn hart heb gedragen,
En je altijd trouw heb gediend
Spreek tot je moeder, om haar gelukkig te maken,
Hoewel je mij, mijn gekoesterde hoop, al verlaat.

(Klaaglied van het Heilige Kruisklooster uit de collectie ‘Lysagóra Liederen’. Tweede helft van de 15e eeuw)

Tweede deel

Nee, Moeder, ween niet,
Meest kuise Koningin van de Hemel
Steun mij altijd.

(Gebed gegraveerd op muur 3 van cel nr. 3 in de kelder van ‘Paleis’, het hoofdkwartier van de Gestapo in Zadopane; daaronder staat de handtekening van Helena Wanda Blazusiakówna en de woorden ‘18 jaar oud, gevangen sinds 26 september 1944.’)

Derde deel

Waar is hij gebleven
Mijn liefste zoon?
Misschien tijdens de opstand
Heeft de wrede vijand hem vermoord

Ah, jullie slechte mensen
In naam van God, de allerheiligste,
Vertel me, waarom hebben jullie vermoord
Mijn zoon?

Nooit meer
Zal ik zijn steun hebben
Zelfs als ik huil
Mijn oude ogen eruit

Waren mijn bittere tranen
om een ​​andere rivier de Oder te creëren
Zouden ze niet tot leven wekken
Mijn zoon

Hij ligt in zijn graf
en ik weet niet waar
Hoewel ik mensen blijf vragen
Overal

Misschien ligt het arme kind
in een ruwe greppel en in plaats daarvan
had hij in zijn warme bed kunnen liggen
Oh, zing voor hem Gods kleine zangvogels
Sinds zijn moeder Hem niet kan vinden
En jullie, Gods kleine bloemen 
Mogen jullie overal bloeien
Zodat mijn zoon 
Gelukkig kan slapen

(Silezisch volkslied van een moeder die op zoek is naar haar zoon die door de Duitsers gedood is tijdens de Silezische opstanden, 1919-1921)

Vind ik dit mooi? Nee, ik vind dit niet mooi. Ik vind het ontroerend, prachtig van verdriet, schitterend van uitvoering. Om stil van te worden.
Luister voor het tweede gedeelte hier.