Eerder al schreef ik over het verschil in tijdsbeleving, de Chronos en de Kairos. Zie mijn stukje over De dualiteit van tijd. De Chronos die ons volgens de klok laat leven, in een gejacht, een rennen van de ene afspraak/deadline naar de andere, waarbij wij onszelf al gauw kwijt raken in de uiterlijkheden van het leven. De Kairos die ons in het moment zelf laat leven, ons het leven toe laat stromen, ons laat opgaan in een beleving waarbij we even alle tijd vergeten. We zijn (innerlijk) scheppend bezig.

Maar de één kan niet zonder de ander, voeg ik daar aan toe. Alleen een jachtig leven leidt tot een gevoel van innerlijke leegte. Je mist iets, maar je hebt het te druk om je aan dit gemis te wijden. Je stort je nog meer op het najagen van uiterlijke successen. Tot je opeens bent uitgerangeerd, door ziekte, door ontslag, en je in een diep zwart gat belandt.
Andersom, alleen maar opgaan in de innerlijke beleving maakt je uitermate onpraktisch. In het sociale leven zul je een buitenstaander worden, omdat afspraken daar nu eenmaal onontbeerlijk zijn. Het gevolg is, ontrouw (aan afspraken, aan andere mensen), egoïsme (je gaat slechts in jezelf op), weinig tot geen maatschappelijke aanpassing.

Natuurlijk, hierin herken je de grote kunstenaar die geheel zijn eigen weg gaat. Bovenstaande aspecten zijn dan ook haast voorwaarden om zich volledig aan de grote kunst te kunnen wijden.
Maar, wij zijn (gemiddeld genomen) noch de berekende zakenman die het alleen maar om geld en macht te doen is, noch de kunstenaar die zich voor 100 % met kunst bezig houdt. We hebben ons sociale netwerk met verplichtingen en verantwoordelijkheden, zitten er om die reden allemaal ergens tussenin, de één meer richting de ene pool, de ander meer richting de andere.

Het vraagt dus van ons deze twee, de Chronos en de Kairos, in het dagelijkse leven met elkaar te verbinden. Hoe doen we dat?
Voor de meesten van ons (en ook voor mezelf) geldt dat we in onze moderne tijd overwegend meer in de Chronos leven dan in de Kairos. Een betere vraag zou dus zijn: hoe brengen we meer Kairos in ons leven aan?
Het kenmerk van Kairos is kwaliteit, leven in het moment, een opgaan in het nu. Maar tegelijkertijd moeten we, hebben we hierboven gezien, onszelf niet geheel verliezen, want we hebben ook met anderen te maken, met omstandigheden waarin we plichten en verantwoordelijkheden bezitten. Die kunnen en mogen we niet ontlopen. Doen we dit wel, dan vervallen we tot anti-sociaal gedrag.
We zullen opgaan in de innerlijke beleving, en tegelijkertijd een wakend oog hebben voor de momenten ervoor en erna. Bewustwording van wat we doen, op welk moment en van wat we niet doen. Afbakening van ons savoir vivre, als een denkbeeldige speeltuin waarin we gedurende een bepaalde tijd naar hartenlust onze gang mogen gaan, maar waarbuiten we ons weer "normaal en volwassen" gaan gedragen.

Het sleutelwoord voor beleving is verwondering. De haast kinderlijke ervaring waarin je iets voor het eerst ziet of meemaakt. Dat kan je volledig doen opgaan in een gesprek, een kunstwerk, een ontmoeting, de natuur. Een afgebakende verwondering, want je weet, ik ga hier nu in op, een uur, een dag, misschien nog langer, maar daarna roept het gewone dagelijkse leven mij weer.
Wat je merkt tijdens zo'n moment van verwondering is, dat alles samenvalt. Je doen en laten, je gedachten, je gevoelens, het wordt beleefd als één grote beweging, een flow. Je leven valt voor even in een heilig moment. Het woord heilig is afgeleid van heel. Het moment zelf is een eenheid op zich.
Wat polair is of gewoonlijk als zodanig beleefd wordt, is op dat moment één. Tegenstellingen bestaan er niet. Man - vrouw, donker - licht, aarde - hemel, binnen - buiten, het komt tezamen.
Dit geeft een apart geluksgevoel. Alsof je verliefd bent op het leven, in een verwantschap met alles en iedereen, de hele wereld. Het is een religieus beleven, want een beleven dat het naar boven gerichte hoofd verbindt met de naar de aarde gerichte voeten. Waarin eens te meer het middengebied, het hart, de vrijheid krijgt zich te ontplooien.

Dit laatste, het leven vanuit het hart, is essentieel om het sociale contact met de wereld niet te verliezen. Enerzijds is er de verbinding tussen boven en beneden, zoals aangestipt, anderzijds is er de beleving vanuit het hart, de verbinding in de horizontale lijn, van mens tot mens. Tezamen vormen deze twee verbindingen een kruis. Rond dit kruis past precies een cirkel. Het is opvallend dat puur lichamelijk gezien deze lengtes - die van de horizontaal gestrekte armen t.o.v. de verticale afstand van voeten tot kruin van het hoofd - even groot zijn. Dat kan geen toeval zijn.

Bewustwording van dit kruis maakt het makkelijker te laveren tussen Chronos en Kairos. Geleidelijk zul je het dagelijkse leven kunnen doordringen met zelfgekozen vleugjes Kairos, wanneer het jou uitkomt. Ook tijdens de jacht in het leven kun je je heilige momenten meepikken. Het is een kwestie van (tijdelijke) overgave, rust en ruimte creëren, juist in de drukte. Of je nu de afwas doet, op kantoor zit, in vergadering bent, het maakt niet uit. Je leert al doende om de afbakening los te laten, het leven te laten vloeien, vertrouwen te hebben.
Zie als voorbeeld de bevlogen vakman, de geïnspireerde spreker, de enthousiaste collega op je werk, het begripvolle familielid. Een leven in de Kairos, het is dichtbij, elke dag weer. 


PS: Dit artikel is afkomstig uit mijn boek Esoterisch waarnemen, zie hier.