De meest gebruikte reden dat veel mensen geen biologisch voedsel kopen is dat het te duur is. Zegt men. Ook vanuit de overheid en de media wordt dit argument veel en vaak aangevoerd. Men wil wel gezond eten, maar ja, de portemonnee laat dit niet toe.
Dus, op naar de supermarkt voor het bewerkte voedsel en de bespoten groente. Die zijn tenminste te betalen. Dat de natuur ondertussen haast onherstelbare schade wordt toegebracht, neemt men dan maar (letterlijk) op de koop toe.
Er is het mestprobleem, het stikstofprobleem, de afname van de biodiversiteit, de toename van koolstofdioxide in de lucht dat weer gevolgen heeft voor het klimaat.
Daarnaast, het gebruik van kunstmest put de grond op langere termijn uit. De aarde moet te hard werken om de producten versneld te laten groeien, waardoor de vruchtbaarheid van zowel aarde als producten achteruit zal gaan. De landbouwgrond wordt op de lange termijn ‘moe’.
De gebruikte pesticiden en bestrijdingsmiddelen in de landbouw zakken langzaam aan steeds dieper de grond in. Over zo’n 100 à 200 jaar zullen ze het grondwater bereiken. Het grondwater waar we nu nog grotendeels ons drinkwater uit vandaan halen. Dat zal tegen die tijd niet meer mogelijk zijn. Gevolg voor de toekomst: een drinkwatercrisis.
Maar ja, we moeten wel op deze weg verdergaan, zegt de agro-industrie, willen we de honger in de wereld stillen. Biologisch voedsel produceren levert gewoon te weinig op. En, zoals gezegd, het is voor de ‘gewone’ mens niet betaalbaar.
Dat ondertussen 12 % van onze jongeren aan obesitas leidt en dat meer dan de helft van alle Nederlanders last van overgewicht heeft (een BMI van meer dan 25), onder andere door ons voedingspatroon, wordt er niet bij verteld. Dat dit op de langere termijn voor de zorg grote kosten met zich mee zal brengen evenmin. Nee, de industrie verdient er massa’s geld aan. Dus gaan we er mee door.
Voor de goede orde, met de industrie bedoel ik, naast de machtige supermarkten en alles wat daar omheen hangt (banken, multinationals als Unilever), de miljardairs van de agro-industrie die koste wat kost de huidige bio-industrie in tact willen houden, het liefst zelfs willen uitbreiden. En dus niet de boeren en tuinders die compleet gemangeld worden tussen de tegenstrijdige belangen van overheid (met al hun regeltjes) en industrie (die ze aanmoedigt nog groter te worden). Ik kom zelf uit een tuindersgezin, dus ik weet hoe men op het platteland dag en nacht met hart en ziel voor het eigen bedrijf in de weer is. Daar wordt niet hard gewerkt, daar wordt keihard gewerkt. Kritiek daarop voelt als een ontkenning van hun bestaan. Dat is werkelijk om woest van te worden, ja.
Zelf eet ik nu bijna 50 jaar zowel vegetarisch als biologisch. Ik voel me daar uitstekend bij, ben nooit ziek, heb geen andere kwalen. Mijn kinderen zijn ook volledig vegetarisch grootgebracht.
In het begin, in de jaren zeventig, ondervond ik veel weerstand met mijn voedingswijze. Men zag het als een bedreiging, begreep het ook niet. Ondanks dat ik het niet of nauwelijks uitdroeg. Ik zei altijd alleen maar dat ik vlees niet lustte. Het woord vegetariër gebruikte ik nooit.
Ik vind vegetarisch eten heerlijk. Tenminste, als ik het zelf klaarmaak. In restaurants krijg je vaak kleine en tamelijk smakeloze porties voorgeschoteld. Alsof je pijn moet lijden voor de door jou gemaakte keuze. Alleen sommige Thaise restaurants weten werkelijk voortreffelijke vegetarische maaltijden op te dienen.
En, het is dus niet duur. Hieronder heb ik een lijstje genaakt voor twee maaltijden zoals die ik vaak klaarmaak. Steeds geschikt voor twee personen.
1. Ronde rijst uit de biologische winkel. Prijs per kg: €4,99
Gebruik per maaltijd: 150 gram. Kosten: €1,50,-
Linzen (gedroogd) uit de biologische winkel: Prijs per 500 gram: €3,49
Gebruik per maaltijd: 150 gram. Kosten: €1,10
Biologische groente, bijvoorbeeld andijvie. Eén krop. Kosten: €2,14
Krop biologisch sla. Prijs één krop: €2,59 Gebruik, de helft. Kosten: €1,30
Twee biologisch tomaten (voor door de sla). Kosten: €1,40
Uien, om te bakken en door de linzen te roeren: 50 gram. Kosten: €0,60
Gesnipperd uitje voor door de sla: €0,10
Ketjap (niet biologisch uit de supermarkt) + tuinkruiden (niet biologisch uit de supermarkt)
om de gebakken uien op smaak te brengen. Kosten: €0,30
Beetje boter of olie. Kosten: €0,20
Totale kosten: 1,50 + 1,10 + 2,14 + 1,30 + 1,40 + 0,60 + 0,10 + 0,30 + 0,20 = €8,64
Dit is voor twee personen. Let wel, dit zijn grote porties. Per persoon ben ik iets meer dan €4,30 kwijt. Is dat duur? Ik denk het niet.
Ter vergelijking: als je naar een snackbar gaat of naar de McDonalds ben je per persoon als gauw zo’n 8 à 10 euro kwijt. Als het al niet meer is (hangt natuurlijk af van wat je bestelt). Ruim twee keer zo duur dus.
2. Biologische aardappels. Prijs 3 kg bij de AH: €5,99. Gebruik voor stamppot: 1 kg.
Kosten: €2,00
Biologische boerenkool. Prijs per kg (aan stronk, dus niet gesneden): €5,-
Gebruik voor stamppot: 500 gram. Kosten: €2,50
Biologische tofu (AH). Prijs per 375 gram: €1,49.
Nodig: 200 gram. Kosten: €0,80
Ketjap en tuinkruiden om de tofu op smaak te brengen. Kosten: €0,30
Vegetarische juspoeder (AH). Per potje €2,70
Nodig: heel weinig. Kosten: €0,50
Beetje boter of olie. Kosten: €0,20
Totale kosten voor een winterstamppot boerenkool met gebakken tofu:
2,00 + 2,50 + 0,80 + 0,30 + 0,50 + 0,20 = €6,30
Wederom voor twee personen. Ook weer flinke porties. Per persoon €3,15. Nog goedkoper dus.
Wie nu nog beweert dat biologisch voedsel te duur is voor de ‘gewone’ burger, koopt òf het verkeerde voedsel op het verkeerde moment (let op of het groente van het seizoen is), òf moet wellicht eerst een kookcursus vegetarisch eten volgen alvorens dit uit te roepen. Voorwaarde is wel dat je geen vlees eet. Wat niet voor iedereen is weggelegd, weet ik uit ervaring.
Overigens, zogenaamde vleesvervangers als verschillende burgers koop ik niet. Reden: duur, niet smaakvol en vol met stoffen die niet echt gezond zijn.