Negen jaar geleden, in 2015, zag ik de tekenfilm Inside Out in de bioscoop. Het was niet direct mijn eigen keuze, ik deed het meer voor mijn kinderen. Ik had toen niet verwacht zo onder de indruk te zullen zijn. Wat een sublieme, bij vlagen geniale film. Bijzonder origineel door verschillende personages letterlijk in het hoofd van het meisje Riley aanwezig te laten zijn, om daar aan de knoppen van een paneel de verschillende emoties hun rol te laten spelen. De hoofdrol was weggelegd voor Joy (in het Nederlands wat ongelukkig vertaald met plezier) die van Riley een overwegend vrolijk kind maakte. Daarnaast waren er de personages Fear (Angst), Anger (Woede), Disgust (Afkeer) en Sadness (Verdriet). Prachtig hoe gebruik gemaakt werd van bijvoorbeeld persoonlijkheidseilanden, of de verwarring die ontstond wanneer bepaalde emoties te veel overheersten of juist verdwaald waren. Hoe oude, niet meer relevante herinneringen door een soort van vuilnisdienst opgehaald en vernietigd werden. En zo veel meer van wat zich in het brein van een jong meisje af kan spelen. Zo herkenbaar, zo verfijnd psychologisch weergegeven. Het klopte helemaal. Zeldzaam origineel en tegelijk volledig invoelbaar gebracht. Een hoogtepunt in de filmindustrie, wat mij betreft.

Het vervolg Inside Out 2 draait sinds een week in de Nederlandse bioscopen. Ik was benieuwd of ik weer zo’n ervaring van bewondering en verwondering zou hebben. We volgen opnieuw het meisje Riley. Echter, ze is nu geen kind meer. Eenmaal 13 jaar geworden breekt de puberteit aan. Dezelfde vijf (nu nogal naïeve) emoties als in Inside Out 1 bedienen de panelen in het hoofd van Riley, maar ze worden met bruut geweld overvallen door vier nieuwe emoties. De belangrijkste hiervan, Anxiety (Onzekerheid), werpt zich op als de nieuwe leider achter het paneel. De anderen, Envy (Jaloezie), Embarrasment (Verlegenheid) en Ennui (Verveling) spelen een wat minder grote rol. En ja, de oorspronkelijke vijf emoties worden verbannen, letterlijk in een koker gestopt en weggeslingerd. We zien Riley ten gevolge van deze machtsovername dan ook typische pubertrekken vertonen. Twijfelend aan zichzelf, zichzelf verloochenend om erbij (bij de populaire meisjes) te willen horen, af en toe egoïstisch, dan weer vol wanhoop en zelfbeklag. Bij vlagen ook cynisch, uit de hoogte, soms zelfs sarcastisch. Maar gelukkig weet Joy op het eind terug te keren, voor een algehele verzoening te zorgen en zien we uiteindelijk weer een blije Riley haar successen najagen. Eind goed, al goed, kun je concluderen.

Het verhaal zelf is simpel deze keer: het gaat erom of Riley tijdens een weekenduitje in de selectie van een prestigieus ijshockeyteam zal worden opgenomen. Daar spelen alle puberemoties van Riley zich af. Hoor ik erbij of niet, wat moet ik doen om op te vallen, wat wordt er van mij verwacht etc. Zelf vind ik dit verhaal van die ijshockeyselectie minder overtuigend dan de (veel impact hebbende) verhuizing van het gezin van Riley in wat ik nu Inside Out 1 noem. Typisch Amerikaans ook: je bent pas geslaagd als je de beste bent of tot de besten behoort.
Ook de verdere inhoud van de film overtuigde mij minder. Het overdonderende effect van de subtiele en uitgebalanceerde psychologie in Inside Out 1 ontbrak natuurlijk. Het idee van de controlekamer in het hoofd van het meisje Riley was niet nieuw meer. En natuurlijk, de heftige emoties die in de pubertijd opspelen zijn vakkundig uitgewerkt. Ik denk dat veel pubers zich erin zullen herkennen. Prachtig materiaal om op scholen te gebruiken! Maar het is toch meer een vervolg in hetzelfde stramien dan dat er veel nieuws te ontdekken valt. Dat betreft ook de humor en subtiele verwijzingen die Inside Out 1 zo nadrukkelijk bevatten. Die zijn hier minder aanwezig. Nog altijd knap, dit Inside Out 2, maar minder verrassend.

Het wachten is nu op Inside Out 3, als Riley voor het eerst verliefd wordt met alle heftige emoties en onzekerheden van dien. Zal er gerust komen. Over een jaar of vijf, schat ik.
Overigens had ik op mijn vorige blog een uitgebreide recensie van Inside Out staan, maar die is met de overgang naar de nieuwe provider verloren gegaan. Zoals wel meer oude artikelen.