Fundamentalisten, zou je kunnen zeggen, gaan uit van een basis die onveranderlijk is. Ten alle tijde is hun eigen fundament de waarheid. Vanuit deze waarheid bestoken en bestrijden zij de wereld.
De tegenwoordige fundamentalisten zijn met name de gelovigen (moslims en christenen) en de darwinisten. Hun herkenbare gedrag: te vuur en te zwaard bestrijden ze een ieder die anders denkt. En vooral bestrijden ze elkaar. Er is geen of weinig ruimte voor nuance. De ander moet verboden worden, of op z'n minst verbannen uit de eigen leefomgeving.
Wat is het fundament van bijvoorbeeld de darwinisten? Het feit, zeggen ze, dat de ontwikkeling van de wereld in het algemeen en de mens in het bijzonder van atomen aan elkaar hangt. Alles is reduceerbaar tot atomaire processen, tot een opslag in de genen. Het zijn de DNA-structuren die het leven bepalen, die steeds aan volgende generaties doorgegeven worden etc.
Kijken we naar de bouwstenen van atomen, wat zien we dan? Atomen bestaan zoals bekend uit protonen, neutronen en elektronen. Dat zou dan ons fundament moeten zijn. Nemen we nu elektronen, de negatieve deeltjes van een atoom die ergens om de kernen heen zouden rondcirkelen. Zijn die echt zo fundamenteel? Nou nee, analyse leert ons dat een elektron geen deeltje is dat zich op een vaste plaats bevindt, maar meer een soort van wolk met een waarschijnlijkheidsverdeling om zich op bepaalde plekken wel of niet te bevinden. Een elektron gedraagt zich als een golf, heeft een golflengte, kan met zichzelf interfereren tot een staande golf etc.
En ook, elk moment kunnen elektronen zomaar verdwijnen, onder bepaalde omstandigheden, als een letterlijke flitslicht. In de zon gebeurt dit elke seconde in miljardenvoud. Doordat waterstofkernen met elkaar fuseren, waarbij een gigantische hoeveelheid energie vrijkomt, bewegen de elektronen los van dit fusieproces relatief vrij door het plasma van de zon. Om vervolgens te reageren met hun anti-deeltjes. Deze anti-deeltjes, positronen genaamd, ontstaan in de zon bij de omzetting van waterstof in helium.
Het gevolg is de annihilatie (=vernietiging) van deeltjes, in dit geval van elektronen en positronen. Ze vullen elkaar aan, slokken elkaar op en verdwijnen. Wat resteert van de materie is (zichtbaar) licht of (onzichtbare) gammastralen.
Indachtig de formule van Einstein:
E = m ยท c2
Dus: materie + materie --> licht
Zo heeft ook het proton zijn anti-deeltje, en evenzo het neutron. Met dezelfde mogelijke gevolgen van dien. Einstein noemde dit: de equivalentie van massa en energie. Massa (materie dus) kan omgezet worden in energie, en energie kan omgezet worden in massa.
Hun evenredigheidsconstante is de lichtsnelheid c in het kwadraat.
Je hebt een wankel fundament, zou ikzelf denken, als je materie als basis neemt van waaruit je de mens en de wereld wilt verklaren. Een fundament dat elk moment in het niets (in licht in dit geval) kan oplossen. Hoe symbolisch.