Mindfulness is in tegenwoordig. Je komt het overal tegen, in bijeenkomsten in buurthuizen, vergadersessies in het bedrijfsleven, en zelfs op scholen, onderwezen aan kinderen die moeite hebben met hun concentratie. Als tegenwicht, kun je zeggen, tegen het sterk op prestatie gerichte maatschappelijke leven, waarin stress en burn-outs meer regel dan uitzondering zijn.

Voor veel mensen heeft mindfulness iets zweverigs. Iets dat hippies uit lang vervlogen tijden uitdroegen, onder invloed van goeroes uit India en omstreken. Nee, laat mij maar praktisch zijn, met beide voeten in de klei, is nog altijd het motto van de zich nuchter noemende westerling. En vervolgens gaat hij door met hard werken, zoveel mogelijk geld verdienen, status opbouwen, aanzien verwerven, vaak ten koste van zichzelf en zijn omgeving. Niemand die hem tegenhoudt. Sterker, het vrije markt idee in onze wereld moedigt dit juist aan.
Om enigszins bij te komen is er voor deze hardwerkende burger de afleiding in drugs (waaronder alcohol), gokken, porno, games, geweldsfilms, sociale media waarop men los kan gaan, en sport waarin men heerlijk kan wegdromen door zich te vereenzelvigen met de winnaars.

Maar ja, kijken naar de verdere omstandigheden, dan zien we dat de helft van onze westerse bevolking lijdt aan overgewicht. Met alle problemen en zorgkosten van dien. Tja, als je je geestelijk verveelt, geen diepere inhoud aan je bestaan kunt geven, moet je toch wat te vreten hebben. De koelkasten in veel gezinnen puilen dan ook uit van de snacks om ’s avonds voor het naar bed gaan nog even flink ‘te snaaien’. Vrijwel altijd bewerkte producten, ongezond en ingrijpend op het weerstandsvermogen van het lichaam. Los van wat het mentaal allemaal met ons doet.
Verder, uit onderzoek is gebleken dat de helft van de jongeren in de puberleeftijd aan depressies lijdt. Het aantal zelfmoorden neemt in die leeftijscategorie schrikbarend toe. Hoe zou dat kunnen? Je hoeft geen psycholoog te zijn om te constateren dat de jeugd weinig hoopvols naar de toekomst toe krijgt aangeboden. Het is een en al ellende dat hen via de sociale media bereikt. Het is niet te behappen. Constant ook moeten ze ‘aan’ staan, om toch vooral niets binnen hun groep van vrienden en bekenden te missen. De emotionele druk die hiermee gepaard gaat is enorm. Wat ze missen is een moment van stilte, van even rust en een naar binnen gekeerd kunnen zijn. Oftewel, een moment van mindfulness.

Want dat is mindfulness, even niets doen, tenminste niet naar de buitenwereld gericht. Even aandacht voor wat zich binnen in jou afspeelt. Jouw lichaam, jouw emoties, jouw gedachten. Die laatste, jouw gedachten, springen zoals gewoonlijk alle kanten op. Je moet nog dit, je moet nog dat. Had ik dat maar zo gedaan, en o ja, morgen moet ik nog etc. Vol onrust zit je daar, volledig opgesloten in je hoofd. Wat je eigenlijk wilt is je hiervan te bevrijden. Maar binnen onze jachtige leefwereld is daar geen tijd voor. Je moet verder, blijven voortgaan in de vaart der volkeren. Denk je. Tot je het belang van mindfulness ontdekt.

Wanneer je een moment voor jezelf kunt vinden, mobiel weg, tv en radio uit, geen mensen om je heen, kun je beginnen met wat ikzelf contemplatie noem. Wees stil, ga rustig zitten en richt je op je ademhaling. Beleef je eigen ritme, word je bewust hoe je lichaam (in feite je borstkas) met dit ritme meebeweegt. Probeer zo weinig mogelijk te denken. Je gedachten helemaal uitschakelen lukt nooit, je dwaalt al gauw in gedachten af, maar dat is niet erg. Schenk opnieuw aandacht aan je ademhaling, beweeg weer mee. Je merkt (pas na vele oefeningen, zo onwennig zal dit in eerste instantie voor je zijn) hoe je lichaam zich geleidelijk ontspant, je hoofd ook. Je ervaart een diepte, een rust die langzaam over je heen valt. Doe dit vijf minuten, tien minuten, zo lang als je het prettig vindt. Als het even kan een aantal keer per dag.
Dit nu is mindfulness. Een even naar binnen gekeerd zijn, een bewustwording van je eigen lichaam, in wat zich daar afspeelt. Middels  je ademhaling, de basis van jouw leven. Concentratie en aandacht daar voor. Veel meer is het niet. Veel minder ook niet.

Ja maar, dan keer je je toch af van de buitenwereld, net zoals die hippies uit de jaren zestig van de vorige eeuw, die alleen voor hun eigen geluk gingen en zich afsloten voor de armoede (bijvoorbeeld in India) om hen heen? Nee, is mijn antwoord. Juist niet, want door een moment van stilte in je binnenste te beleven sta je daarna anders in het leven. Milder, evenwichtiger, met meer rust in je lijf. Met meer begrip ook voor wat zich in die complexe buitenwereld afspeelt. Want dat het daar ingewikkeld is, en vaak nauwelijks te bevatten, is slechts een understatement.
Juist door het beoefenen van mindfulness, al doe je dat maar een paar momenten op de dag, ook bijvoorbeeld in je dagelijkse routine van boodschappen halen of eten koken, door dat met volledige aandacht te doen, kun je makkelijker met diezelfde buitenwereld omgaan. Want dat is in feite mindfulness: aandacht schenken aan jezelf, aan wat zich binnen in jouw lichaam afspeelt. Liefde voor wie je bent. Dat je er mag zijn.
Mindfulness is zo opgesomd heel eenvoudig, letterlijk en figuurlijk, door iedereen toe te passen. En, voor wie daar nog aan twijfelt, absoluut niet zweverig.


Literatuur: Christophe André – De kracht van mediteren; ontdek de vele voordelen van mindfulness en meditatie voor je lichaam, geest en leven